Samen sieren we de straat

Elke editie van de Virga Jessefeesten slaan Hasselaren de handen in elkaar om hun straten en buurten feestelijk te versieren. Daarom gaat Het Stadsmus op zoek naar buren, verenigingen en groepen die willen meewerken aan de versiering in onze museumtuin.

Doe ook mee!

Lees meer over het project    |   Hoe kan je mee bouwen?    |   Schrijf je in om mee te bouwen 

Illustratie van groep bewoners die samen een boom bouwen

Virga Jessefeesten en versiering

De Virga Jessefeesten zijn een eeuwenoude traditie, een stadsfeest dat sterk verbindt en alle Hasselaren nauw aan het hart ligt net omdat het maar eens in de zeven jaar plaatsvindt. Al sinds het ontstaan van de Virga Jessefeesten versieren straatcomités, of rotten in het dialect, hun buurt met vlaggen, bloemen, met zelfgebouwde (religieuze) scènes of typische Hasseltse legendes. Het is dus een traditie die al erg lang meegaat. De bewoners van de verschillende rotten bepalen zelf hoe ze hun straat versieren. 

Een rot?

In de context van de Virga Jessefeesten hoor je het woord ‘rot’ overal. In vroegere tijden werd het woord gebruikt voor groepen van mensen die voor hun activiteiten zeer sterk op onderlinge samenhang, orde en organisatie aangewezen waren. Bijvoorbeeld schutters verenigden zich in een rot, maar ook de burgerwacht of de brandweer. 

Het verband met wat de rotten tijdens de Virga Jessefeesten doen, is dus snel gelegd. Tijdens de Virga Jessefeesten van 2010 waren er maar liefst 57 rotten, die Hasselt omtoverden tot een feestelijke stad vol sfeervolle verlichting, bloemen, vlaggen en muziek.

Dokter Willemsstraat, Onze-Lieve-Vrouw van de schapulier en Simon Stock

De Langeman in de Guido Gezellestraat

Het rot van de Guido Gezellestraat koos in het verleden dikwijls voor de Langeman, onze eigen Hasseltse stadsreus, als thema voor de versieringen

De Langeman oftewel Don Christoph is sterk verweven met de folklore van Hasselt. Een bijzondere traditie tijdens de Virga Jessefeesten is de uitdeling van de erwtensoep op de maandag na de eerste ommegang onder het waakzame oog van onze Hasseltse reus.

Het Stadsmus wil voor deze editie het rot mee versieren door een reus van een boom te bouwen in de tuin van het museum. Hasselt is namelijk genoemd naar ‘hasaluth’, Germaans voor hazelarenbos. En net als bomen wortelen we en groeien we op een bepaalde plek. Zo horen we thuis in een stamboom. Wist je trouwens dat ‘Virga Jesse’ eigenlijk ‘tak van Jesse’ betekent? Dus een tak in de stamboom van Jesse. Bomen zijn plekken vol verhalen.

Reus De Langeman, gekleed in een harnas en rode mantel, voor een gebouw
Zwart-wit foto van een mensenmenigte, met links achteraan de Hasseltse stadsreus.
Zwart-wit foto van het hoofd van een reus met rechts ervan een kleine jongen

Samen bouwen we een boom

Onze boom zal uit meerdere stukken stevig hout en aluminium blaadjes bestaan om nadien als een puzzel in elkaar te steken. Daarom zoeken we buren, verenigingen en groepen die aan een stuk van deze puzzel hun eigen unieke toets willen geven door het te bewerken, te kleuren of te versieren. Zo worden jullie een deel van de versiering van het rot! Achteraf krijg je bovendien jouw eigen stuk boom terug als aandenken. 

  • Vanaf 10 oktober 2023 verdelen we de stukken hout en de aluminium blaadjes voor de boom in Het Stadsmus.  
  • De boom wordt in de museumtuin gemonteerd eind juli 2024.
  • Tijdens de feesten in augustus nodigen we jullie uit om deel te nemen aan de activiteiten onder de boom of om er zelf iets te organiseren.
  • Na de Virga Jessefeesten krijg je jouw eigen stuk boom mee naar huis als aandenken.
Een detail van een houten tak met aluminium blad
Een detail van een houten tak
De tak bevestigen we via bouten op een schijf
Een deel van de boom constructie met een houten tak en aluminium blaadjes
Persoon werkt op een tak met elektrisch gereedschap tijdens een workshop door Jo Klaps, ontwerper van de boomscultuur
Persoon werkt op een tak met gereedschap tijdens een workshop door Jo Klaps, ontwerper van de boomsculptuur
Persoon werkt op een tak met elektrisch gereedschap tijdens een workshop door Jo Klaps, ontwerper van de boomsculptuur
Persoon werkt op een tak met een soldeerpen tijdens een workshop door Jo Klaps, ontwerper van de boomsculptuur

Hoe bouwen we samen onze boom?

Je kan op 2 manieren meewerken aan het bouwen van onze boom. De boom zal enerzijds bestaan uit palen van hazelaarhout (de takken) en anderzijds uit aluminium blaadjes. We verdelen onder de deelnemers 24 korte en lange palen hout om te bewerken alsook 2000 aluminium blaadjes, zolang de voorraad strekt. (Ter info, alle houten takken zijn verdeeld, 26/02/2024)

De palen hebben een diameter van ongeveer 10cm en zijn tussen 50cm en 90cm lang. De alublaadjes hebben ongeveer een diameter van 15cm en kunnen met een oogje aan elke tak bevestigd worden om samen te ritselen in de wind.

Een houten tak kan je een eigen unieke toets geven door

  • er vormen of patronen of teksten in te graveren
  • hout weg te nemen of bij te voegen door te boren, te beitelen of te schroeven. Let wel, de paal moet stevig genoeg blijven om eventueel gewicht van andere takken te kunnen dragen.
  • het te kleuren of door bijvoorbeeld bladgouw aan toe te voegen. We verkiezen om max. 50% van het hout te kleuren en dat in natuurlijke herfst- of lentekleuren.
  • iets aan de tak te bevestigen zoals iets licht dat geeft of beweegt

! Alle houten takken zijn verdeeld (26/02/2024). 

 

Een aluminium blaadje kan je een eigen unieke toets geven door

  • het te graveren, krassen, deuken
  • er op te schrijven of te tekenen. We verkiezen om het niet te laten kleuren om de aluminium kleur tot z'n recht te laten komen.

We organiseren tussen oktober 2023 en juli 2024 2 inloopmomenten in het atelier van Het Stadsmus waar je bij ons terecht kan met vragen over het bewerken van de puzzelstukken. 

Personen werken mee aan bouwen boom
Het atelier van de boom in Het Stadsmus
De werkbank in het atelier
De grote werktafel in het boom atelier
Een detail van een houten tak met aluminium blad
Montage van aluminium blaadjes op takken
Een detail van de dragende stam structuur
Mogelijke hoogte van de takken

Doen jullie mee? Heb je vragen of opmerkingen?

Vul onderstaand formulier in en laat jullie gegevens achter. We nemen zo snel mogelijk contact met jullie op zodat we het project samen kunnen doornemen en we hopelijk van start kunnen gaan! Een persoonlijk gesprek met verdere informatie volgt snel.

Hebben jullie vragen of opmerkingen over het project? Stuur dan gerust een mailtje naar danny.vandegenachte@hasselt.be of bel rechtstreeks naar 011 23 99 07.

Gegevens contactpersoon
Gegevens van je groep / organisatie

Privacy

De stad Hasselt zal de gegevens die ze van jou ontvangt enkel en alleen gebruiken in het kader van deze aanvraag en geeft ze alleen door aan derden als dat nodig is voor de afhandeling van je vraag. We bewaren ze niet langer dan nodig voor dit doeleinde. Meer informatie over hoe de stad omgaat met je persoonsgegevens kan je terugvinden in de privacyverklaring

Bewerkte hazelaarhouten tak als resultaat van de workshop met Jo Klaps
Bewerkte hazelaarhouten tak als resultaat van de workshop met Jo Klaps
Bewerkte hazelaarhouten tak als resultaat van de workshop met Jo Klaps
Aluminium hazelaarblad
Illustratie van groep bewoners die samen een boom versieren

Van tak tot tak

Bomen zijn plekken vol verhalen. Ook onze boom heeft een verhaal, eentje van de had van auteur Stefan Boonen.

 

Het is een verhaal dat maar weinig mensen kennen, dat van een boom waarrond een stad groeide. Een kleine hazelaar die door een reus naar een plek bij de Helbeek werd gebracht. Onder diens takken ontstonden wel duizend verhalen, de boom luisterde naar de mensen en naar de vogels. De boom van alle Hasselaren. 

 

(Er zijn maar weinig mensen die dit verhaal kennen.)


Er was eens een boompje. Ik dus.
Een hazelaar van bijna niks. Net zo groot als een struik, met een stam zo dun als een pink. Niks bijzonders. Tot op een dag de reus naar het bos kwam, Don Christoph, heette hij. 
De reus keek om zich heen. Naar de grote beuken, naar de eekhoorns, de stoere eiken. Opeens glimlachte hij en wees naar mij. ‘Jou zoek ik.’
Mij? 
Met zijn grote handen trok Don Christoph me uit de bosgrond en stopte me – voorzichtig - in de zak van zijn lapjesjas.

Na zeven uren stappen kwamen we bij een plek bij het water; de Helbeek. 
Met zijn duim maakte de reus een gat in de grond. 
Hij stopte me in en dekte mijn wortels toe. ‘Goed zo?’ vroeg hij.
Ik dacht ja en ik dacht nee. Ik kwam uit een bos en nu stond ik zo alleen.
Gelukkig duurde dat niet lang, een uurtje later al kwam er al een mus voorbij. Van alle vogels zijn mussen de liefste. Deze mus fladderde en zette zich op een van mijn takken.
‘Boompje,’ zei ze. ‘Jij staat hier prachtig.’

Zo was het. De plek waar ik stond werd een plein. Er groeide een huis en er groeide nog een huis. Er kwam een stoep en een bankje. Nog een huis. Een straat en nog een straat. Een bakker, een café en een buurt. 
Ook ik werd groter. Bijna zo groot als het huis van de burgemeester.
Wat je niet zag- wat je zeker niet zag als je het niet wist – waren mijn wortels. Hoe die onder de grond, tot heel ver, tot in elke ‘rot’ van Hasselt reikten. Ik groeide mee met de stad, als er een huis bij kwam, een kind geboren werd, iemand naar mijn stad verhuisde, werd ik een tikje groter. 
De boom van iedereen.

Ik voelde het als iemand blij was. Of verdrietig. Als iemand zichzelf geweldig vond. Zin had om te dansen of om naar verhalen ten luisteren. Want onder mijn takken werd er vaak voorgelezen en verteld. Verhalen over spoken en grapjes, over zoenen en stoere meisjes.

Van alle vogels stellen mussen de meeste vragen. Echt.
‘Boompje, zal het morgen regenen?’
‘Misschien.’
‘Boompje, hoe groot is Don Christoph?’
‘Groot. Reusachtig groot. Wel zeven meter.’
‘Boompje, is Lutto terug bij zijn baasje?’
Ik ritselde vrolijk met mijn takken. ‘Ja.’

Zo was het ook. Lutto, zo heette het hondje dus. Op een ochtend liep hij zijn neus achterna. Almaar verder. 
Zijn baasje, een meisje met twee vlechten, riep hem. ‘Lutto, waar ben je?’ Ze zocht in de tuin, op straat en in het Stadspark. Niks.
‘Lutto!!’
Haar vader hielp zoeken, en haar oma, haar broer, haar grote zus, een buurman én twee tantes. ‘Lutto-ooooh!’
Niks. Zou hij naar Bokrijk zijn gelopen of helemaal tot in Alken?’
’s Avonds was het hondje er nog niet. Daarom klom het meisje tot hoog in mijn takken. En ook haar vader, de broer, grote zus, een buurman en twee tantes. Zo druk was in het mijn takken nog nooit geweest. 
Net voor het helemaal donker werd, zagen ze hem. ‘Daar! Daar is hij!’

‘Boompje’, waarschuwde de mus soms. ‘Er komt een storm aan.’
‘Weet ik’, zei ik dan. ‘Als de wind hard blaast, hou ik mijn takken sterk.’
‘Wat als het hèèl warm is?’
‘Dan krijg ik water van de mensen uit de buurt.’
‘En koud. Als het zuur en koud is?’
Ik glimlachte zoals alleen een hazelaar dat kan en dacht aan die ene bitterkoude winter. En hoe Don Christoph toen een sjaal om mijn stam had gebonden.

Van alle vogels houden mussen het meest van lekker snoepen.
Zijn er al hazelnoten?
Is er nog ijs? Koekjes?
Een kruimeltje taart misschien? 
Onder mijn takken was het immers vaak feest. Hele vrolijke feesten, met muziek en vlaai, als er iemand jarig was. Verliefde feestjes. En ook hele stille feestjes. Als er iemand voor lange lange tijd op reis vertrok.

Op reis, zoals ik. 
‘Jij?’ zei de mus verbaasd. ‘Dat kan toch helemaal niet.’
Ze dacht dat ik een grapje maakte, maar Hazelaars maken bijna nooit grapjes. 
Ik vertelde over mijn wortels, hoe oud die al waren. Dat zelfs mijn dikste takken nu soms kraakten en zich erg moe voelden.
‘Maar… maar… maar…‘De mus snapte er niets van. ‘En ik dan?’
Ik wees op een scheutje, maar zo hoog als een struik, met een stam zo dik als een pink. Een nieuwe boom. ‘Zo gaat dat bij bomen. We gaan weg én we blijven.’
‘Hoe dan?’

Ja. Ik ben nog steeds in Hasselt. Op veel plaatsen. Van mijn dikke stam werden planken gemaakt voor drie stoelen, een tafel en een bankje. Ik zit in zeven nestkastjes en twee houten beeldjes. Ik ben een wandelstok en een mooie tak. Ik zit in een fotokader en een trommelstok.
Ik was een boom.
Ik ben weg, ik ben overal. 


Stefan Boonen
www.stefanboonen.be

Belangrijke data Virga Jessefeesten 2024

  • Zondag 11 tot en met zondag 25 augustus 2024 | feest in de stad
  • Zondag 11 augustus 2024 | opening
  • Donderdag 15, zondag 18 en zaterdag 24 augustus 2024 | ommegang
  • Maandag 19 augustus 2024 | erwtensoepbedeling & rondgang langeman
  • Donderdag 22 augustus 2024 | avondbedevaart
  • Zondag 25 augustus 2024 | slotfeest

Meer info vind je op Virgajessefeesten.be